Szlakiem ekscentrycznych wizjonerów
Zanim pójdziemy śladem artystów, zejdźmy ścieżką wspomnień i przenieśmy się do początku XX wieku, kiedy to modernizm szerzył się w całej Europie jako definiujący ruch artystyczny.
W stolicy Katalonii, gdzie drogi tych ludzi w końcu się skrzyżują, okres pomiędzy Wystawy światowe w 1888 roku a autorytarnym reżimem generała Franco w 1939 był niezwykle produktywny. Parki i budynki zaczęły zakwitać wszędzie, robiąc miejsce dla nowych artystycznych sposobów wyrazu, pod wpływem potrzeby łamania zasad i wprowadzania innowacji.
Wraz z ich pojawieniem się ludzie, którzy stali się legendami, nieuchronnie zostawili w mieście kawałek siebie. Dziedzictwo jest ogromne i ukazuje się oczom ciekawskich na ulicach, w parkach, muzeach i placach, od Las Ramblas po najszlachetniejsze budynki.
Zacznijmy od najbardziej oczywistej ze ścieżek. Dla wielu osób podróżujących do Barcelony miasto to jest synonimem Antoniego Gaudiego, niezwykłego architekta, który utorował drogę do opanowania miasta przez fasady w stylu katalońskiej secesji.
Największy wpływ na artystę miały religia i kształty natury, a wiele jego budowli jest przepełnionych motywami ptaków, kwiatów i elementów pełnych muzykalności, różnorodnych tekstur i kolorów.
W 1878 młody Gaudí spotkał Eusebi Güell, największego sponsora jego twórczości. Palau Güell, brama Żelaznego Smoka w Finca Güell (oba dzieła stworzone dla rodziny patrona sztuki) i egzotyczny Park Güell to niektóre z jego pierwszych arcydzieł. Wszystkie ukończone zostały przy wsparciu ze strony Güella. Kilka lat później jego podróż przez sztukę potoczyła się inną drogą.
Nadszedł czas kolejnych słynnych arcydzieł: Vicens House, La Pedrera, fantazyjnych Casa Batlló i Calvet. Do tego oczywiście należy dodać Sagradę Familię (Kościół Świętej Rodziny) – budowlę niedokończoną za jego życia, która ma być gotowa w 2026 r.
Lista jego dzieł jest długa, a każdy budynek oferuje inną interpretację zamiłowania architekta do natury i szczegółów.
Jeśli chcesz dowiedzieć się więcej o artyście kryjącym się za tymi budowlami, udaj się do Domu-Muzeum Gaudiego w Parku Güell. Znajduje się tam biurko, przy którym pracował, i kolekcja specjalnie zaprojektowanych przez niego mebli.
Dwa lata po rozpoczęciu budowy Sagrady Familii i Casy Vicens w Maladze narodził się Pablo Picasso, jeden z najbardziej wpływowych artystów XX wieku.
Barcelona to istny klucz do prawdziwego poznania artysty. Swoje lata studenckie spędził w akademii sztuk pięknych La Llotja, rozwijając techniki, które dały początek „okresowi błękitnemu”, zaznaczonemu przez tworzenie monochromatycznych dzieł w niebieskich odcieniach. W muzeum artysty znajduje się cenna kolekcja obrazów, które przywołują początkowe lata jego twórczości.
Aby odtworzyć jego kroki, polecamy odwiedzić pierwszą rezydencję rodziny Ruíz-Picasso w Pla de Palau. Historia głosi, że młody Pablo miał w zwyczaju wspinać się na dach budynku Porxos d'en Xifré, aby podziwiać światło i krajobraz, które miały tak silny wpływ na jego późniejszą sztukę.
Kilka lat później zaczął bywać w kawiarni Els Quatre Gats (pol. Cztery Koty), gdzie spotkał innych artystów i myślicieli awangardy. To tu w 1900 r. zainaugurował swoją pierwszą w historii wystawę.
Nawet po jego ostatecznym wyjeździe do Paryża Barcelona oddziaływała ogromny wpływ na jego życie. Pewiem szczególny obraz, uważany za jeden z pierwszych przykładów kubizmu, krył w sobie specjalne przesłanie: przedstawiał prostytutki w chacie w Carrer d’ Avinyó – gotyckiej dzielnicy Barcelony. Picasso miał zwyczaj nazywać go „Domem rozpusty”, ale później dzieło zasłynęło jako „Panny z Avinionu” („Les Demoiselles d'Avignon”).
Joan Miró i Picasso spotkali się w Paryżu około roku 1920 i obaj malarze przez lata utrzymywali artystyczną przyjaźń. Miró, „syn miasta”, urodził się w 1893 roku w Barcelonie, a w 1918 wystawił tam swoje pierwsze prace.
Żaden inny artysta nie dał miastu tyle, co kataloński malarz i rzeźbiarz. W 1986 roku Miró wyraził chęć ofiarowania dużych dzieł poświęconych jego miejscu urodzenia. Parc Joan Miró, znany również jako Parc de L'Escorxador, to duży obszar pełen zieleni z 22-metrową rzeźbą „Kobieta i ptak”. Wraz z kolorową mozaiką znajdującą się w centralnej części Rambles na placu Pla de l'Os, stanowią one dwa słynne punkty w mieście.
Kolejnym arcydziełem jest mural wykonany specjalnie na zlecenie lotniska w Barcelonie. Wita on każdego gościa przybywającego do miasta drogą lądową, wodną lub powietrzną. Wystarczy wysiąść z samolotu, aby zobaczyć ogromną ścianę w Terminalu 2 pokrytą kolorowymi kawałkami ceramiki. Znakomita wskazówka tego, co czeka nas w mieście: tętniące życie ze sztuką na każdym rogu.
Jeszcze podczas swojego życia, w 1975 roku, artysta poprosił o utworzenie fundacji poświęconej sztuce, aby zainspirować resztę świata. Szczyt góry Montjuïc został wybrany jako miejsce do przechowywania dużej części dzieł Miró.
Chociaż urodził się w Figuere, gdzie - tylko kilka minut pociągiem od Barcelony - znajduje się muzeum na jego cześć, Dalí stawiał swoje pierwsze kroki w stolicy Katalonii.
Ateneu Barcelonès i Gran Teatre del Liceu były miejscami, które często zaspokajały potrzebę kultury i kreatywności artysty. Dalí po raz pierwszy pokazał swoje prace w galerii Sala Dalmau, a bar Marsella był obowiązkowym miejscem przerwy dla artystów, odwiedzanym przez Miró i pisarza Ernesta Hemingwaya.
Jeśli chodzi o fasady, architektura Gaudiego była inspiracją dla jego bardzo płodnej wyobraźni. Dom Battló i Park Güell to tylko dwa przykłady tego, jak świat snów może być zmaterializowany w prawdziwym życiu. Artysta dostosował tę koncepcję do swoich obrazów i wypełnił je surrealistycznymi i filozoficznymi pytaniami.
Podobnie jak jeden z jego najsłynniejszych obrazów – „Trwałość pamięci” – Barcelona pozostała zapamiętana w pracach innych artystów, inspirując ich do rozpowszechnienia miasta, aby każdy na całym świecie mógł podążać ich śladami.